Jak ważna jest wysoka jakość modelu – powierzchnia, stabilność kształtu itp. – wie każdy, kto zajmuje się robieniem form. Im mniej wad ma model tym mniej pracy wymaga przygotowanie powierzchni ściągniętej formy. Im wyższa jakość modelu, tym wyższa jakość formy. W tym poradniku chcemy opowiedzieć o materiałach potrzebnych przy budowie, wyprowadzaniu i wykańczaniu powierzchni modelu oraz zaprezentować szpachle i żywice poliestrowe do budowy modeli z oferty firmy INTEC.
Model przygotowany ręcznie a model skonstruowany przy pomocy maszyny CNC
Istnieją dwa podstawowe sposoby konstruowania modeli: ręcznie (nadanie wstępnego kształtu przy pomocy drewna , sklejki, MDF, kawałków laminatu itp.) oraz maszynowo poprzez wycięcie kształtu modelu w paście narzędziowej przy pomocy maszyny CNC. Oba wymagają wykończenia powierzchni.
W przypadku modeli budowanych ręcznie materiały potrzebne w kolejnych etapach pracy to:
- Szpachlówka służąca do wypełnienia ubytków i nadania wstępnego kształtu
- Szpachlówka, aby uzyskać powierzchnię o wysokiej jakości
- Szpachlówka natryskowa, aby nadać gotowej powierzchni odpowiedni połysk
- (Opcjonalnie) Lakier – aby uzyskać powierzchnię o bardzo wysokiej jakości i wysokim połysku
W przypadku modeli wycinanych maszynowo potrzebne będą:
- Żywica niskostyrenowa do oblaminowania styropianu
- Szpachlówka natryskowa, aby nadać gotowej powierzchni odpowiedni połysk
- Pasta narzędziowa do wycinania maszyną CNC
- (Opcjonalnie) Lakier – aby uzyskać powierzchnię o bardzo wysokiej jakości i wysokim połysku
Jak widać w obu przypadkach do wykończenia powierzchni (punkty 3 i 4) używa się tych samych materiałów. Zanim omówimy produkty przydatne w każdym z etapów trzeba odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących budowy modeli wycinanych maszynowo.
Jak wygląda budowa modelu przy pomocy maszyny CNC oraz systemy do tego przeznaczone, dlaczego używana jest żywica niskostyrenowa, czym jest pasta narzędziowa i jakie są korzyści takiego sposobu przygotowywania modelu?
Na rynku spotkać możemy kilka typów rozwiązań jeśli chodzi o materiały do wycinania frezarką CNC. Są to systemy poliuretanowe, epoksydowe, wycinanie w płytach modelarskich czy proponowany przez firmę Intec – poliestrowy.
System poliestrowy firmy Intec daje dużo lepszą jakościowo powierzchnię od systemów opartych na poliuretanie. Po obróbce mechanicznej powierzchnia modelu jest porównywalna do systemów epoksydowych. Pasta poliestrowa jest przy tym znacznie tańsza od epoksydowej i cenowo tańsza lub porównywalna z rozwiązaniami opartymi na poliuretanie. Czas pracy jednak i doprowadzenie powierzchni modelu do żądanej jakości jest znacznie krótszy, a praca łatwiejsza na systemie poliestrowym, w porównaniu do poliuretanu.
System budowy modeli przy pomocy maszyny CNC dla materiałów firmy Intec wygląda następująco:
- Wycinanie maszyną CNC wstępnego kształtu modelu w powierzchni styropianu z odpowiednim dokładem (minusem względem finalnego kształtu)
- Stabilizacja styropianu poprzez oblaminowanie żywicą niskostyrenową.
Ilość warstw, zbrojenie szklane i sposób laminowania zależy od wielkości i kształtu modelu. Standardowo dla niedużych modeli ok. kilku m2 powierzchni, wystarczy jedna dwie warstwy maty szklanej 450g/m2. Przy większych modelach są to dwie maksymalnie trzy warstwy maty. Laminowanie powinno być przeprowadzone od góry do podstawy modelu.
Dla naprawdę dużych modeli potrzebne mogą być dodatkowe wzmocnienia (np. metalowe).Oblaminowanie dodatkowo zabezpiecza styropian przed działaniem poliestrowej pasty narzędziowej.
- Na ustabilizowany model nakładana jest pasta narzędziowa w grubości standardowo 16-18mm
- Po utwardzeniu się pasty maszyna CNC wycina wymagany kształt modelu
- Powierzchnię wykańcza się szpachlami natryskowymi i nadaje jej finalny połysk.
Pasta narzędziowa to system poliestrowy o skurczu maksymalnie do 0,9%. Cechuje ją łatwość obróbki przez maszynę CNC, szybkość pracy przy wycinaniu, czystość pracy, bardzo dobra jakościowo powierzchnia modelu po wycięciu.
Korzyści z takiego sposobu przygotowania modelu to przede wszystkim otrzymywanie modeli najwyższej jakości, dużo szybsza metoda – powierzchnia modelu po wycinaniu CNC nie wymaga napraw i wykańczania szpachlami, etapem końcowym jest nałożenie szpachlówki natryskowej o wymaganych parametrach połysku. Reasumując – czas wykończenia modelu dla tej metody w porównaniu z metodą tradycyjną, jest krótszy, a jakość modelu – dużo wyższa. Mówiąc szczerze, dla małych i prostych modeli, system ten niekoniecznie pokaże swoje zalety.
Im większy i bardziej skomplikowany model tym wyraźniejsze są powyższe różnice na korzyść metody maszynowej i pasty poliestrowej
Dobór materiałów dla poszczególnych etapów budowy modelu
Budowa modelu systemem standardowym
Szpachlówki uzupełniające ubytki i nadające kształt
- SK2 / SK2F (wersja elastyczna) – standardowa szpachla poliestrowa do kształtowania modeli, poziomowania elementów, wykańczania połączeń, wypełniania dużych ubytków – utwardzacz w paście (BPO)
- Utwardzacz BPO w paście 1-3% (np. Temp.23°C – 1,5% BPO czas otwarty 5-7 min.)
- Rekomendowana temperatura pracy 18-25°C
- Rekomendowany cykl szlifierski – papier P80-P120-P220
- Czas przydatności 12 miesięcy
Szpachlówki wyprowadzające powierzchnię na wysoką jakość
- SK8– Biała, uniwersalna, elastyczna szpachla poliestrowa do wyprowadzania powierzchni modeli – utwardzacz w płynie.
- Inicjator w płynie MEKP No1 – czas otwarty (30 ± 5 min.)
- Rekomendowana temperatura pracy 18-25°C
- Rekomendowany cykl szlifierski – papier P80-P120-P220-P400
- Czas przydatności 12 miesięcy